Een vergelijking op hoofdlijnen tussen de begroting 2019 zoals door het college van B&W van Cranendonck wordt voorgesteld en de alternatieve begroting van Cranendonck Actief!
De zorg/het sociaal domein
Het college stelt voor in de zorg fors te bezuinigen, van 1,4 mln in 2019 oplopend tot 2,5 mln in 2022. Minder ‘zware’ zorg voor jeugdigen, kritischer kijken naar aanvragen, minder geld voor huishoudelijke hulp, minder personeel, een groter kostenbewustzijn, betere afspraken met huisartsen en zorgleveranciers, is een aantal zaken dat hier wordt genoemd.
CrA! vindt dat op zorg bezuinigd kan worden vooral door betere afspraken met zorgleveranciers, door beter contractbeheer en door kritisch te kijken naar welke zorg het beste is, maar dit alles mag nooit ten koste gaan van de zorg zelf. Het gaat om kwetsbare inwoners. CrA! pleit voor een veel voorzichtigere aanpak met een nadruk op preventie. Wij denken dat er voor 0,5 mln in 2019 kan worden bezuinigd oplopend tot 1 mln in 2022.
Schakel, Schaapkooi, Bibliotheek Maarheeze, subsidies
Het college wil de nieuwbouw van de Schakel en de Schaapskooi niet laten doorgaan en daarvoor in de plaats beide gemeenschapshuizen een beetje opknappen voor 2 ton per stuk. Daarnaast wordt de bibliotheek in Maarheeze gesloten en ondergebracht bij de basisscholen. Tot slot worden alle subsidies op verenigingen met 10% gekort. Dit alles levert ongeveer 250.000 euro op.
CrA! is tegen deze voorstellen. Met Dorplein en Gastel worden al jaren gesprekken gevoerd en zijn verwachtingen gewekt. Misschien dat we veel kunnen leren van de ervaringen van Onze School in Maarheeze, maar het nu plotseling stopzetten van de plannen in Dorplein en Gastel is een verkeerde keuze. Samen met de sluiting van de bibliotheek in Maarheeze en de korting op de subsidies wordt veel te eenzijdig alleen gesneden in de sociale voorzieningen van onze gemeente.
Extra verhoging OZB met 4 jaar lang 2%
Het college stelt voor elk jaar de OZB extra te verhogen met 2% per jaar boven de inflatieverhoging.
CrA! vindt een extra OZB-verhoging niet nodig omdat we andere keuzes willen en kunnen maken (zie verder). Dat we inwoners meer belasting vragen, terwijl we bezuinigen op een aantal belangrijke voorzieningen (meer geld voor minder) vinden wij principieel onjuist.
0-lijn personeel
Het college wil de personeelslasten per jaar met 3,3% laten stijgen vanwege de stijgende CAO, de periodieken van medewerkers en de toenemende krapte op de arbeidsmarkt.
Cra! wil een nullijn voor de personeelslasten zoals we dat in 2014-2017 ook hebben gedaan. Dit is in feite een bezuiniging van 3,3% per jaar die oploopt van 250.000 euro in 2019 tot 800.000 euro in 2022. We begrijpen dat dit voor de ambtelijke organisatie een stevige opgave is, maar we vinden dat dit tenminste serieus moet worden geprobeerd.
Twee jaar geen nieuw beleid
Het college wil gewoon doorgaan met nieuw beleid en nieuwe investeringen in wegen, in riolering, in Metalot etc
CrA! stelt voor om twee jaar een pas op de plaats te maken voor alles wat je niet wettelijk verplicht bent. Sommige dingen moeten volgens wettelijke afspraken, maar de rest is een eigen keuze. Bovendien blijkt dat veel projecten soms jaren uitlopen. Eerst afmaken wat we al begonnen zijn, daarna pakken we weer nieuwe zaken op.
Extra uitstroom uit de bijstand en minder regels in de bijstand
Het college wil het aantal uitkeringsgerechtigden terugbrengen tot 250 in 2019 en daarna het aantal op dit niveau handhaven.
CrA! wil een extra ambitie om per jaar nog eens 10 mensen met een bijstandsuitkering aan werk te helpen. Bovendien willen we mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt meer met rust laten en niet steeds overladen met bureaucratische eisen en controles (regelluwe bijstand). Dat kan een besparing opleveren van 180.000 euro in 2019 oplopend tot 760.000 euro in 2022.
Daarnaast heeft Cranendocnk Actief! de volgende voorstellen:
- De prijscompensatie op alles wat de gemeente inkoopt maar voor de helft -50%- doorrekenen (het college wil 75%). Dat betekent scherper onderhandelen en soms ook scherpere keuzes maken, maar omdat de gemeente een relatief grote inkoper is moet dit mogelijk zijn.
- Het klinkt wellicht een beetje cru, maar als gemeente ‘verdienen’ we ook aan het AZC in Budel. Het college voert deze verdiensten alleen voor 2019 op. Wij denken dat het reeel is dat ook in de jaren daarna de gemeente Cranendonck financieel voordeel heeft van het AZC. Dat voordeel is ongeveer 200.000 euro per jaar.
- Onze leges zijn nog niet 100% kostendekkend. D.w.z. dat wij als gemeente nog steeds ongeveer 71.000 euro ‘meebetalen’ aan allerlei vergunningen. Wij stellen voor daar een einde aan te maken. Net zoals wij vinden dat ‘de vervuiler betaalt’ vinden we ook dat de opbrengsten uit de leges de kosten die de gemeente daarvoor maakt, moeten dekken.
- De gemeente bezit heel veel panden en veel grond. Dat is vanuit het verleden zo gegroeid. Maar we vinden het geen kerntaak van de gemeente vastgoedeigenaar te zijn of grootgrondbezitter. Dus willen wij de komende jaren een deel van onze gebouwen en grond verkopen. Dat kan per jaar ongeveer 200.000 euro aan inkomsten opleveren.
- Als de ambities dan worden getemporiseerd en we op een aantal terreinen pas op de plaats maken, is het ook reeel de bestuurlijke inzet van wethouders daarop aan te passen. Vandaar dat wij terug willen naar de omvang van het aantal wethouders in de vorige bestuurperiode: 2,6 fte. Dat scheelt 46.000 euro per jaar.
Conclusie
De voorstellen van het college leiden tot een tekort over de jaren 2019-2022 van ruim 2,7 mln euro die gedekt moeten worden uit onze algemene reserve. In 2022 staan we dan weer in de plus voor 278.000 euro.
De voorstellen van CrA! leiden tot een tekort van 1,1 mln euro over de jaren 2019-2022 met al een kleine plus in 2021 die oploopt tot ruim 750.000 euro in 2022.
Kortom, onze alternatieve begroting ontziet onze inwoners die op zorg zijn aangewezen, betekent dat de bezuinigingen op de Schakel, de Schaapskooi, de bibliotheek in Maarheeze en de subsidies niet hoeven door te gaan, leidt niet tot een extra verhoging van de OZB en is beter voor het huishoudboekje van de gemeente.